Mózg

Wstęp

Czy zdarzyło Ci się rozmawiać z kimś i nagle zapomnieć, o czym właśnie mówiłeś? A może wszedłeś do pokoju z jakąś myślą w głowie, tylko po to, by natychmiast zapomnieć, po co tam przyszedłeś? Te drobne zaniki pamięci mogą być irytujące, a czasem niepokojące. W tym wpisie na blogu przyjrzymy się, dlaczego takie luki w pamięci się zdarzają, co je powoduje i jak w prosty sposób można poprawić swoją pamięć.

Korzyści Bacopa Monnieri

Bacopa monnieri, często nazywana brahmi lub wodnym hyzopem, to roślina stosowana w tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej, znana z korzystnego wpływu na pamięć oraz redukcję stresu.

1. Bacopa monnieri może wspierać pamięć i proces uczenia się. Badania wykazały, że osoby stosujące ją przez sześć tygodni mają lepszą pamięć i jaśniejszy umysł. Jest to prawdopodobnie zasługa specjalnych związków zwanych bakozydami, które pomagają mózgowi efektywniej przekazywać informacje.¹
2. Bacopa pomaga organizmowi radzić sobie ze stresem. Obniża poziom kortyzolu – hormonu stresu, co może zmniejszyć uczucie niepokoju i poprawić nastrój. Jest to szczególnie pomocne dla osób zmagających się z przewlekłym stresem lub stanami lękowymi.¹
3. Bacopa jest bogata w przeciwutleniacze, które chronią organizm przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki.² Ta ochrona może zmniejszyć ryzyko chorób przewlekłych i wspierać ogólne zdrowie.
4. Wstępne badania sugerują, że Bacopa monnieri może zmniejszać stany zapalne w organizmie, co może być korzystne w różnych schorzeniach zapalnych.²
5. Może również wspomagać dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD), poprawiając ich koncentrację i funkcje poznawcze, co czyni ją potencjalnym naturalnym uzupełnieniem tradycyjnych terapii.³

Czym Jest Pamięć?

Pamięć to złożony proces, który pozwala nam przyjmować, przechowywać i przypominać sobie informacje. Nie jest to jedna funkcja, lecz obejmuje różne systemy pamięci:

1. Pamięć krótkotrwała: Ten rodzaj pamięci obejmuje tymczasowe zapamiętywanie informacji, które trwa przez krótki okres – zazwyczaj do 30 sekund. Można ją sobie wyobrazić jako mentalny notatnik, w którym przechowujemy informacje na chwilę, zanim zostaną one zapomniane lub przeniesione do pamięci długotrwałej.⁴
2. Pamięć długotrwała: Ten system przechowuje informacje przez długi czas – od kilku godzin do nawet całego życia. Obejmuje fakty, wspomnienia osobiste, umiejętności i nawyki.⁵

Kiedy doświadczamy krótkotrwałych momentów zapomnienia, zazwyczaj dzieje się to w pamięci krótkotrwałej. Takie luki mogą być spowodowane rozproszeniem uwagi, stresem lub przeciążeniem informacjami. Zrozumienie tych systemów pamięci może pomóc w znalezieniu sposobów na poprawę pamięci i radzenie sobie z chwilami zapomnienia.

Dlaczego Ciągle Zapominam?

Rozproszenie uwagi
W dzisiejszym szybkim świecie rozpraszacze są wszędzie. Telefony komórkowe, e-maile i hałas z otoczenia mogą utrudniać skupienie i przyswajanie nowych informacji. Na przykład, jeśli piszesz wiadomość podczas rozmowy, później możesz mieć trudności z przypomnieniem sobie, o czym była mowa.⁶

Stres i lęk
Badania wykazały, że stres może negatywnie wpływać na funkcje poznawcze. Kiedy czujemy się zestresowani lub przytłoczeni, nasz umysł priorytetowo traktuje potrzeby związane z przetrwaniem, a nie zapamiętywanie nowych informacji. To sprawia, że w sytuacjach wysokiego stresu trudniej jest coś zapamiętać.⁷

Przeciążenie poznawcze
Nasz mózg ma ograniczone możliwości przetwarzania informacji. Próba multitaskingu lub przyswajania dużej ilości danych naraz może prowadzić do przeciążenia poznawczego, co utrudnia śledzenie wszystkiego i skutkuje zapominaniem.⁸

Istnieje wiele powodów zapominania – zarówno w przypadku ważnych, jak i błahych informacji. Jeśli często masz z tym problem, warto zostawiać sobie przypomnienia na kartce lub w telefonie. Jeśli jednak zapominanie staje się regularnym wzorcem, pomocne mogą być techniki zarządzania stresem lub konsultacja ze specjalistą.

Jakie są objawy utraty pamięci?

• Częste podejmowanie złych decyzji.
• Trudności z prowadzeniem ewidencji miesięcznych rachunków.
• Częste zapominanie, jaki jest dzień lub pora roku.
• Trudności w prowadzeniu rozmowy.
• Częste gubienie przedmiotów i brak możliwości ich odnalezienia.

Co może być przyczyną zapominania?

Styl życia odgrywa dużą rolę w problemach z pamięcią. Stres, brak wystarczającej ilości snu, nadmierne spożycie alkoholu, palenie tytoniu i nadwaga mogą się do tego przyczyniać. Długotrwały stres i związane z nim problemy nastroju mogą prowadzić do problemów z pamięcią, które mogą przypominać wczesne objawy demencji.

Utrata pamięci u 40-latka

Problemy z pamięcią u 40-latka mogą budzić niepokój, ale często są naturalną częścią procesu starzenia się i nie muszą oznaczać poważnych schorzeń, takich jak demencja.⁹ W tym wieku zapominanie może wynikać z codziennych czynników, takich jak stres, lęk, problemy ze snem czy zmiany hormonalne (zwłaszcza u kobiet w okresie menopauzy). Mogą one utrudniać koncentrację, przypominanie sobie nazwisk lub odnalezienie zagubionych przedmiotów.

Choć sporadyczne zapominanie zwykle nie jest groźne, warto skonsultować się z lekarzem, jeśli problemy z pamięcią nasilają się, aby wykluczyć ukryte schorzenia lub skutki uboczne leków. Proste kroki, takie jak ćwiczenia umysłowe, aktywność fizyczna, zdrowa dieta i zarządzanie stresem, mogą wspierać pamięć i zdrowie mózgu.

Strategie poprawy pamięci

1. Praktykuj uważność
   Ćwiczenia uważności, takie jak medytacja lub głębokie oddychanie, mogą pomóc w lepszym skupieniu się. Będąc w pełni obecnym podczas rozmów lub wykonywania zadań, zwiększasz szansę na zapamiętanie istotnych szczegółów.
2. Ogranicz rozpraszacze
   Tworzenie przestrzeni wolnej od rozpraszaczy może poprawić zdolność zapamiętywania. Wyłączaj powiadomienia, ustal konkretne godziny na sprawdzanie mediów społecznościowych czy e-maili i unikaj wielozadaniowości, aby zwiększyć koncentrację.
3. Organizuj informacje
   Korzystanie z list, notatek lub aplikacji może pomóc w uporządkowaniu informacji, co ułatwia ich późniejsze odnalezienie. Podział złożonych zadań na mniejsze, łatwiejsze do zarządzania kroki może również zapobiegać przytłoczeniu i poprawiać pamięć.
4. Pozostań aktywny fizycznie
   Regularna aktywność fizyczna korzystnie wpływa na mózg i może poprawić pamięć. Ćwiczenia zwiększają przepływ krwi do mózgu, wspomagają tworzenie nowych komórek nerwowych i poprawiają ogólną wydajność umysłową.

Wyzwania związane z pamięcią

Zapominanie z upływem czasu

Odnosi się do tendencji do zapominania faktów lub wydarzeń po pewnym czasie, zwłaszcza wkrótce po ich przyswojeniu. Choć może się to wydawać problemem z pamięcią, pełni ważną funkcję – usuwa starsze wspomnienia, umożliwiając przechowywanie nowszych i bardziej istotnych informacji.¹⁰

Luki pamięciowe spowodowane rozproszeniem uwagi

Występują, gdy osoba nie jest w pełni skoncentrowana. Na przykład można zapomnieć, gdzie odłożono telefon, jeśli podczas tej czynności brakowało uwagi. Tego rodzaju luki mogą również objawiać się zapominaniem o wykonaniu codziennych zadań, takich jak przyjmowanie leków lub dotrzymywanie terminów spotkań.¹⁰

Blokady pamięciowe

Zdarzają się, gdy ktoś zna odpowiedź na pytanie, ale nie jest w stanie jej sobie przypomnieć – tak, jakby wspomnienie było na wyciągnięcie ręki, lecz pozostawało nieuchwytne. Zjawisko to jest częste wraz z wiekiem, ponieważ podobne wspomnienia mogą konkurować o pierwszeństwo w odtwarzaniu. Badania pokazują, że wiele osób jest w stanie przypomnieć sobie około połowy zablokowanych informacji w ciągu minuty.¹⁰

Błędna atrybucja

Występuje, gdy ktoś prawidłowo pamięta zdarzenie, ale myli się co do jego szczegółów, takich jak czas lub miejsce. Może również polegać na błędnym przekonaniu, że dana myśl jest oryginalna, choć wcześniej została już spotkana w książce lub podczas rozmowy – co może prowadzić do niezamierzonego plagiatu. Tego typu błędy pamięciowe częściej pojawiają się z wiekiem.¹⁰

Wpływ sugestii zewnętrznych

Odnosi się do sytuacji, gdy pamięć jest modyfikowana przez nowe informacje otrzymane po zdarzeniu. Może to skutkować włączeniem nieścisłych szczegółów do własnych wspomnień, co prowadzi do fałszywego przekonania, że były one częścią pierwotnego doświadczenia.¹⁰

Badania naukowe

1. 58-letnia kobieta zaczęła doświadczać narastających problemów z pamięcią i myśleniem. Wczesne objawy obejmowały trudności z zapamiętywaniem niedawnych wydarzeń, utrzymywaniem koncentracji oraz przyswajaniem nowych informacji. Badania mózgu wykazały łagodne zmniejszenie objętości płata skroniowego, a testy płynu mózgowo-rdzeniowego wskazywały na prawdopodobną diagnozę choroby Alzheimera. Ten przypadek pokazuje, że objawy otępienia o wczesnym początku mogą pojawiać się u osób poniżej 60. roku życia, a nawet już po 40. roku życia.¹¹
2. Czynniki przyczyniające się do utraty pamięci w tym wieku mogą obejmować stres, depresję, zaburzenia snu oraz styl życia, takie jak dieta i aktywność fizyczna. Oceny psychologiczne często wykazują, że zaburzenia nastroju mogą znacząco wpływać na funkcje poznawcze, takie jak pamięć i uwaga, prowadząc do subiektywnego poczucia utraty pamięci.¹²

Czy nadal masz tendencję do zapominania rzeczy?

Zapominanie jest normalną częścią życia i może wynikać z rozproszenia uwagi, stresu lub przeciążenia umysłowego. Chociaż okazjonalne luki w pamięci są powszechne, częste zapominanie może być frustrujące. Techniki takie jak prowadzenie notatek i utrzymywanie porządku mogą pomóc w poprawie pamięci. Jeśli chcesz wzmocnić swoją pamięć i koncentrację, rozważ dodanie Brain-X do swojej codziennej rutyny dla dodatkowego wsparcia.

Konkluzja

Zapominanie jest powszechnym zjawiskiem, a zrozumienie jego przyczyn – takich jak przemijanie, roztargnienie czy przeciążenie poznawcze – może pomóc w lepszym radzeniu sobie z nim. Poprzez praktykowanie uważności, ograniczanie rozproszeń i organizowanie informacji możemy poprawić pamięć. Włączenie suplementów zawierających naturalne składniki, takie jak Bacopa monnieri, może również wspierać funkcje poznawcze.

Pamiętaj, że okazjonalna utrata pamięci jest normalna i można ją zredukować poprzez proste zmiany stylu życia i odpowiednie strategie, co pozwoli nam zachować bystrość umysłu wraz z wiekiem.

Następnym razem, gdy zapomnisz, co właśnie robiłeś, zatrzymaj się, weź głęboki oddech i skup się ponownie – Twój mózg Ci za to podziękuje!

Referencje

1.Walker EA, Pellegrini MV. Bacopa monnieri [Internet]. Nih.gov. StatPearls Publishing; 2023 [cited 2024 Nov 6]. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK589635/#:~:text=The%20main%20indications%20for%20using,memory%20acquisition%2C%20and%20decreasing%20anxiety.

2.Simpson T, Pase M, Stough C. Bacopa monnierias an Antioxidant Therapy to Reduce Oxidative Stress in the Aging Brain. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine [Internet]. 2015 [cited 2024 Nov 6];2015:1–9. Available from: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4564646/#:~:text=The%20Indian%20herb%20Bacopa%20monnieri%20is%20a,Bacopa%20monnieri%20improve%20cognitive%20function%20in%20humans.

3.UP;Dingankar D. An open-label study to elucidate the effects of standardized Bacopa monnieri extract in the management of symptoms of attention-deficit hyperactivity disorder in children. Advances in mind-body medicine [Internet]. 2014 [cited 2024 Nov 6];28(2). Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24682000/

4.Cascella M, Khalili YA. Short-Term Memory Impairment [Internet]. Nih.gov. StatPearls Publishing; 2024 [cited 2024 Nov 6]. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK545136/#:~:text=Short%2Dterm%20memory%2C%20also%20referred,memories%20and%20their%20subsequent%20reactivation.

5.Lindell MK. Judgment and Decision-Making. Elsevier eBooks [Internet]. 2014 Jan 1 [cited 2024 Nov 6];403–31. Available from: https://www.sciencedirect.com/topics/neuroscience/long-term-memory#:~:text=Long%2Dterm%20memory%20(LTM),consolidation%20is%20a%20continuous%20process.

6.Anderson J. 2. The negatives of digital life [Internet]. Pew Research Center. 2018 [cited 2024 Nov 6]. Available from: https://www.pewresearch.org/internet/2018/07/03/the-negatives-of-digital-life/#:~:text=As%20an%20adult%20I%20find,those%20that%20are%20shared%20online.%E2%80%9D&text=Fay%20Niker%2C%20postdoctoral%20fellow%20at,interact%20in%20a%20large%20crowd.

7.Health.Harvard. Protect your brain from stress - Harvard Health [Internet]. Harvard Health. 2018 [cited 2024 Nov 6]. Available from: https://www.health.harvard.edu/mind-and-mood/protect-your-brain-from-stress#:~:text=It's%20not%20uncommon%20to%20feel,and%20women%20differently%2C%20she%20says.

8.Arnold M, Mascha Goldschmitt, Rigotti T. Dealing with information overload: a comprehensive review. Frontiers in Psychology [Internet]. 2023 Jun 21 [cited 2024 Nov 6];14. Available from: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10322198/

9.https://www.facebook.com/NIHAging. Memory Problems, Forgetfulness, and Aging [Internet]. National Institute on Aging. 2023 [cited 2024 Nov 6]. Available from: https://www.nia.nih.gov/health/memory-loss-and-forgetfulness/memory-problems-forgetfulness-and-aging#:~:text=As%20people%20grow%20older%2C%20changes,the%20brain%20and%20nervous%20system.

10.Harvard Health. Forgetfulness — 7 types of normal memory problems - Harvard Health Publishing - Harvard Health [Internet]. Harvard Health. 2012 [cited 2024 Nov 6]. Available from: https://www.health.harvard.edu/mind-and-mood/forgetfulness-7-types-of-normal-memory-problems

11.Maneval J, Woods JK, Feany MB, Miller MB, Silbersweig DA, Gale SA, et al. Case Study 3: A 58-Year-Old Woman Referred for Evaluation of Suspected Alzheimer Dementia. Journal of Neuropsychiatry [Internet]. 2022 Oct 1 [cited 2024 Nov 6];34(4):307–15. Available from: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9823288/