Zdrowie psychiczne w erze cyfrowej: Strategie radzenia sobie w hiperpołączonym świecie
Wstęp
We współczesnym świecie internet i media społecznościowe całkowicie zmieniły sposób, w jaki się łączymy, dzielimy pomysłami i zdobywamy informacje. Choć ułatwiły życie i sprawiły, że jesteśmy bardziej połączeni, niosą ze sobą także nowe wyzwania dla naszego zdrowia psychicznego. Spędzanie zbyt dużo czasu przed ekranem, doświadczanie cyberprzemocy czy presja, by prezentować „idealne” życie online, to tylko niektóre czynniki powodujące stres. W tym blogu przyjrzymy się, jak świat cyfrowy wpływa na zdrowie psychiczne, oraz podzielimy się prostymi wskazówkami, jak radzić sobie z tymi wyzwaniami.
Zrozumienie zdrowia psychicznego
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje zdrowie psychiczne jako stan dobrostanu, w którym ludzie mogą realizować swoje zdolności, radzić sobie z codziennym stresem, pracować produktywnie i przyczyniać się do życia społecznego¹. Jest to kluczowy element ogólnego zdrowia, który wpływa na nasze myśli, emocje i zachowania. Zdrowie psychiczne to nie tylko brak chorób psychicznych – istnieje na spektrum, które różni się w zależności od osoby i jest kształtowane przez wiele różnych czynników¹.
Jak era cyfrowa wpływa na zdrowie psychiczne?
Era cyfrowa, a zwłaszcza media społecznościowe, mogą znacząco wpływać na zdrowie psychiczne. Porównywanie się do „idealnego” życia innych w internecie może powodować poczucie niedoskonałości. Cyberprzemoc, nadmiar informacji i nadmierny czas spędzany przed ekranem mogą prowadzić do lęku, depresji, poczucia samotności, a nawet zaburzeń snu². Może to również ograniczać bezpośrednie interakcje społeczne. Jednak przy mądrym użytkowaniu narzędzia cyfrowe mogą stanowić cenne wsparcie, takie jak dostęp do zasobów dotyczących zdrowia psychicznego oraz internetowych grup wsparcia².
Jaki jest związek między mózgiem a naszym zdrowiem psychicznym?
Mózg kontroluje wszystko, co robimy – od sposobu, w jaki się poruszamy i komunikujemy, po podejmowanie decyzji i rozumienie otaczającego nas świata. Wpływa także na nasze myśli, działania, uczucia i emocje. Dlatego zdrowie psychiczne i zdrowie mózgu są ze sobą ściśle powiązane – nie można mówić o jednym, nie biorąc pod uwagę drugiego³.
Badacze zajmujący się chorobami psychicznymi odkryli, że zakłócenia w funkcjonowaniu określonych obwodów mózgowych mogą przyczyniać się do rozwoju różnych zaburzeń psychicznych³. Nieprawidłowości w połączeniach między komórkami nerwowymi w tych obwodach mogą zaburzać sposób, w jaki mózg przetwarza informacje. Takie zakłócenia mogą objawiać się zmianami nastroju, wzorców myślenia, percepcji lub zachowania, które są powszechnie obserwowane w chorobach psychicznych³.
Jakie czynniki wpływają na zdrowie psychiczne?
Czynniki osobiste:
- Genetyka: Jeśli w rodzinie występują problemy ze zdrowiem psychicznym, istnieje większe prawdopodobieństwo ich doświadczenia⁴.
- Chemia mózgu: Zmiany w poziomie substancji chemicznych w mózgu mogą wpływać na nastrój i zachowanie, prowadząc do stanów takich jak lęk czy depresja⁵.
- Doświadczenia życiowe: Traumatyczne wydarzenia, takie jak przemoc czy strata, mogą mieć długotrwały wpływ na zdrowie psychiczne⁶.
- Problemy ze snem: Korzystanie z ekranów, zwłaszcza przed snem, może zakłócać produkcję melatoniny i prowadzić do problemów ze snem.
Czynniki społeczne:
- Pieniądze i praca: Problemy finansowe oraz brak stabilności zawodowej mogą powodować stres, depresję i pogorszenie zdrowia psychicznego⁷.
- Relacje: Dobre relacje z rodziną i przyjaciółmi pomagają chronić zdrowie psychiczne, natomiast samotność może je pogarszać.
- Społeczność i kultura: Dyskryminacja lub życie w niebezpiecznym środowisku mogą negatywnie wpływać na zdrowie psychiczne, podczas gdy silne, wspierające społeczności mogą je chronić.
Znajdowanie zdrowej równowagi z technologią
Celem nie jest całkowite odłączenie się od technologii, lecz znalezienie zdrowej równowagi między światem cyfrowym a rzeczywistym. Technologia powinna być narzędziem, które Cię wspiera, a nie źródłem stresu czy rozproszenia. Podczas radzenia sobie z wyzwaniami związanymi z uważnością w erze cyfrowej kluczowe jest dbanie o zdrowie psychiczne.
Właśnie w tym może pomóc Brain-X, naturalny suplement diety. Dzięki zawartości naturalnych składników, takich jak ekstrakt z rozmarynu, imbir i ekstrakt z bakopy, Brain-X wspiera zdrowie mózgu, poprawia koncentrację i sprzyja relaksacji. Włączenie tego produktu do codziennej rutyny może pomóc w redukcji lęku oraz poprawie jasności umysłu, dając Ci możliwość świadomego i zrównoważonego korzystania zarówno z cyfrowego, jak i realnego świata.
Wyzwania, z którymi się mierzymy
• Uzależnienie cyfrowe: Spędzanie zbyt dużej ilości czasu na urządzeniach cyfrowych może prowadzić do uzależnienia, zakłócając system nagrody w mózgu. Takie uzależnienie może powodować wahania nastroju, trudności z koncentracją oraz problemy w utrzymywaniu relacji w rzeczywistym świecie, co prowadzi do lęku i stresu¹¹.
• Przeciążenie poznawcze: Ciągły napływ informacji z urządzeń cyfrowych może przytłoczyć mózg, utrudniając jasne myślenie. Może to negatywnie wpływać na pamięć, podejmowanie decyzji i rozwiązywanie problemów, przyczyniając się do stresu, wypalenia i psychicznego wyczerpania¹².
Badania naukowe
- Większość dotychczasowych badań wskazuje na związek między korzystaniem z technologii cyfrowych a zdrowiem psychicznym, jednak wyniki są mieszane. Niektóre badania sugerują, że spędzanie dużej ilości czasu przed ekranem może mieć niewielki wpływ na samopoczucie, ale nie dowodzą, że czas spędzony przed ekranem bezpośrednio powoduje te efekty¹³.
Końcowe przemyślenia
W dzisiejszym świecie bycie stale połączonym może utrudniać dbanie o zdrowie psychiczne. Stosując strategie takie jak wyznaczanie limitów, praktykowanie uważności i budowanie prawdziwych relacji, możesz poruszać się po świecie cyfrowym z większym spokojem i odpornością.
Pamiętaj, że warto czasem się zatrzymać i postawić na swoje dobrostan. Życie staje się o wiele przyjemniejsze, gdy naprawdę jesteś obecny w danej chwili.
Referencje
1.World. Mental health [Internet]. Who.int. World Health Organization: WHO; 2019 [cited 2024 Nov 27]. Available from: https://www.who.int/health-topics/mental-health#tab=tab_1
2.Helpguide. Social Media and Mental Health: Social Media Addiction [Internet]. HelpGuide.org. 2020 [cited 2024 Nov 27]. Available from: https://www.helpguide.org/mental-health/wellbeing/social-media-and-mental-health
3.Health, Study C. Information about Mental Illness and the Brain [Internet]. Nih.gov. National Institutes of Health (US); 2024 [cited 2024 Nov 27]. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK20369/
4.NIH. Common Genetic Factors Found in 5 Mental Disorders [Internet]. National Institutes of Health (NIH). 2015 [cited 2024 Nov 27]. Available from: https://www.nih.gov/news-events/nih-research-matters/common-genetic-factors-found-5-mental-disorders
5.Habib Yaribeygi, Panahi Y, Hedayat Sahraei, Johnston TP, Amirhossein Sahebkar. The impact of stress on body function: A review. PubMed [Internet]. 2017 Jan 1 [cited 2024 Nov 27];16:1057–72. Available from: https://www.verywellhealth.com/chemical-imbalance-5191365#:~:text=Chemical%20Imbalances%20in%20the%20Brain,-The%20chemicals%20in&text=It%20can%20reflect%20the%20effects%20of%20the%20underlying%20primary%20condition.&text=The%20balance%20of%20chemicals%20in,Genetics
6.NIH. Coping With Traumatic Events [Internet]. National Institute of Mental Health (NIMH). 2024 [cited 2024 Nov 27]. Available from: https://www.nimh.nih.gov/health/topics/coping-with-traumatic-events#:~:text=People%20who%20experience%20traumatic%20events,help%20with%20recovery%20after%20trauma.
7.fincart. Fincart [Internet]. Fincart. 2023 [cited 2024 Nov 27]. Available from: https://www.fincart.com/blog/the-impact-of-financial-stress-on-mental-health/#:~:text=Financial%20stress%20is%20known%20to,This%20can%20cause%20depression.
8.Chedraoui K. How to Limit Your Screen Time With These iPhone and Android Wellness Settings [Internet]. CNET. 2023 [cited 2024 Nov 27]. Available from: https://www.cnet.com/tech/services-and-software/how-to-limit-your-screen-time-with-these-iphone-and-android-wellness-settings/
9.Nasha. Social Media Detox: How to Unplug for Better Mental Health [Internet]. CNET. 2024 [cited 2024 Nov 27]. Available from: https://www.cnet.com/health/mental/social-media-detox/
10.Hoshaw C. 32 Mindfulness Activities to Find Calm at Any Age [Internet]. Healthline. Healthline Media; 2021 [cited 2024 Nov 27]. Available from: https://www.healthline.com/health/mind-body/mindfulness-activities#for-groups
11.León Méndez M, Padrón I, Fumero A, Marrero RJ. Effects of internet and smartphone addiction on cognitive control in adolescents and young adults: A systematic review of fMRI studies. Neuroscience & Biobehavioral Reviews [Internet]. 2024 Apr [cited 2024 Nov 27];159:105572. Available from: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0149763424000411
12.Lesley University. Why Brain Overload Happens | Lesley University [Internet]. Lesley.edu. 2024 [cited 2024 Nov 27]. Available from: https://lesley.edu/article/why-brain-overload-happens#:~:text=These%20unending%20distractions%20come%20out,physiological%20effects%20on%20the%20brain.
13.Odgers CL, Jensen MR. Annual Research Review: Adolescent mental health in the digital age: facts, fears, and future directions. Journal of Child Psychology and Psychiatry [Internet]. 2020 Jan 17 [cited 2024 Nov 27];61(3):336–48. Available from: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8221420/