Prostata

Wstęp

Zdrowie prostaty to ważny temat, zwłaszcza dla mężczyzn po 40. roku życia. Niestety, wielu ludzi unika rozmów na ten temat, co prowadzi do braku wiedzy i rzadszych badań kontrolnych. Aby to wyjaśnić i ułatwić zrozumienie, przygotowaliśmy odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące zdrowia prostaty oraz stanu zwanego łagodnym rozrostem gruczołu krokowego (BPH). Dzięki temu mężczyźni mogą lepiej zadbać o swoje zdrowie.

Czym jest prostata?

Prostata to mały gruczoł wielkości orzecha włoskiego, znajdujący się pod pęcherzem moczowym i przed odbytnicą u mężczyzn. Jest ważną częścią męskiego układu rozrodczego i otacza cewkę moczową – przewód, który transportuje mocz i nasienie na zewnątrz organizmu.¹

Jaką funkcję pełni prostata u mężczyzn?

Gruczoł krokowy odgrywa kluczową rolę w męskim układzie rozrodczym, ponieważ produkuje specjalny płyn, który stanowi około 20-30% nasienia. Płyn ten ma odczyn zasadowy, co pomaga neutralizować kwasowość w żeńskim układzie rozrodczym, chroniąc plemniki i utrzymując je w dobrej kondycji. Podczas ejakulacji mięśnie prostaty pomagają wypchnąć nasienie przez cewkę moczową. Te funkcje są niezbędne dla męskiej płodności i zdrowia rozrodczego.²

Czym jest łagodny rozrost gruczołu krokowego (BPH)?

Łagodny rozrost gruczołu krokowego (BPH) to stan, w którym prostata powiększa się, ale nie jest to spowodowane nowotworem. Zazwyczaj dotyczy starszych mężczyzn. Powiększenie gruczołu następuje, ponieważ liczba komórek w prostacie wzrasta, co może uciskać cewkę moczową i powodować problemy z oddawaniem moczu. BPH jest częścią naturalnego procesu starzenia się i jest związany ze zmianami hormonalnymi, szczególnie testosteronu i dihydrotestosteronu (DHT).³

Jakie są objawy powiększonej prostaty?

• Częsta potrzeba oddawania moczu, zwłaszcza w nocy (nokturia).⁴
• Trudności z rozpoczęciem oddawania moczu.⁴
• Słaby strumień moczu.⁴
• Uczucie, że pęcherz nie opróżnił się całkowicie po oddaniu moczu.⁴

Czy łagodny rozrost gruczołu krokowego wymaga operacji?

Operacja w przypadku łagodnego rozrostu gruczołu krokowego (BPH) może być konieczna, jeśli leki i zmiany stylu życia nie przynoszą ulgi w ciężkich objawach lub jeśli pojawiają się powikłania, takie jak infekcje dróg moczowych czy kamienie pęcherza moczowego. Do powszechnie stosowanych procedur należą przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego (TURP), terapia laserowa lub uniesienie prostaty. Choć operacja może poprawić objawy, wiąże się z ryzykiem, takim jak dysfunkcja seksualna lub konieczność dalszych zabiegów.⁵

Czy testosteron wpływa na prostatę?

Tak, testosteron może wpływać na zdrowie prostaty, ale jego działanie zależy od indywidualnych czynników. U młodszych mężczyzn z niskim poziomem testosteronu terapia zastępcza testosteronem (TRT) może prowadzić do powiększenia prostaty i nasilenia objawów BPH. U starszych mężczyzn wyższy poziom testosteronu nie zawsze powoduje powiększenie prostaty ani wzrost poziomu PSA. Niektóre badania sugerują, że zrównoważone poziomy testosteronu mogą nawet zmniejszać ryzyko BPH i poprawiać objawy ze strony układu moczowego. Wpływ testosteronu na prostatę zależy od wieku, poziomu hormonów i ogólnego stanu zdrowia.⁶

Czy powiększona prostata to nowotwór?

Nie, powiększona prostata, zwana również łagodnym rozrostem gruczołu krokowego (BPH), nie jest nowotworem i nie prowadzi do raka prostaty. BPH to częsty problem u starszych mężczyzn, w którym prostata powiększa się i powoduje problemy z oddawaniem moczu, ale nie jest to tożsame z rakiem prostaty. Badania pokazują, że obecność BPH może nawet obniżać ryzyko rozwoju raka prostaty, ponieważ u mężczyzn z BPH nowotwory prostaty rosną wolniej, jeśli występują równocześnie. Choć oba schorzenia mogą mieć podobne objawy i czynniki ryzyka, różnią się wpływem na zdrowie.⁴ ⁷

Jak często należy badać prostatę?

Mężczyźni powyżej 50. roku życia powinni poddawać się badaniu co najmniej raz w roku, szczególnie jeśli w rodzinie występowały przypadki raka prostaty. Mężczyźni w wieku od 20 do 49 lat powinni wykonywać badania co najmniej raz na dwa lata.⁸

Jakie badania są stosowane do diagnozy powiększonej prostaty?

• Badanie per rectum (DRE) – palpacyjne badanie prostaty przez odbytnicę,
• Badanie krwi PSA (prostate-specific antigen) – pomiar poziomu antygenu swoistego dla prostaty,
• USG prostaty – ocena wielkości i struktury gruczołu krokowego,
• Badania urodynamiczne – stosowane w zaawansowanych przypadkach.

Jak naturalnie zmniejszyć prostatę?

Regularna aktywność fizyczna, unikanie alkoholu, rzucenie palenia oraz zdrowa dieta są kluczowe dla utrzymania zdrowia prostaty. Zaleca się ograniczenie spożycia tłustego mięsa, mleka i produktów mlecznych, a zamiast tego włączenie do diety większej ilości roślinnych produktów oraz tłustych ryb, takich jak łosoś. Te zmiany w stylu życia mogą wspierać ogólną kondycję organizmu i zapobiegać problemom z prostatą.⁹

Jakie są metody leczenia powiększonej prostaty?

Opcje leczenia łagodnego rozrostu gruczołu krokowego (BPH) zależą od nasilenia objawów i ich wpływu na codzienne życie. Do najczęściej stosowanych metod należą:

1. Zmiany stylu życia – proste modyfikacje, takie jak ograniczenie spożycia płynów przed snem i unikanie kofeiny, mogą pomóc w łagodzeniu objawów.¹⁰
2. Leki – lekarze mogą przepisać leki, takie jak alfa-blokery, które rozluźniają mięśnie prostaty, lub inhibitory 5-alfa-reduktazy, które zmniejszają jej objętość.¹⁰
3. Małoinwazyjne procedury – metody takie jak UroLift (uniesienie tkanki prostaty, aby odblokować cewkę moczową) oraz Rezūm (zastosowanie pary wodnej do usunięcia nadmiaru tkanki) mogą pomóc w redukcji objawów.¹⁰
4. Opcje chirurgiczne – w ciężkich przypadkach zalecane są bardziej inwazyjne operacje, takie jak TURP (przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego) lub prostatektomia otwarta, które poprawiają przepływ moczu.¹⁰

Najlepsza metoda leczenia zależy od wielkości prostaty oraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Czy powiększona prostata wpływa na potencję?

Tak, powiększona prostata (łagodny rozrost gruczołu krokowego – BPH) może wpływać na funkcje seksualne, szczególnie poprzez przyczynianie się do zaburzeń erekcji (ED). Chociaż samo BPH nie powoduje bezpośrednio ED, objawy związane z tym schorzeniem – takie jak częste oddawanie moczu, osłabiony strumień moczu i stres z tym związany – mogą prowadzić do trudności w osiągnięciu lub utrzymaniu erekcji. Dodatkowo, niektóre metody leczenia BPH, w tym przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego (TURP), mogą powodować skutki uboczne, takie jak zaburzenia erekcji i wytrysk wsteczny. Chociaż BPH i ED to odrębne schorzenia, oba mogą wpływać na zdrowie seksualne mężczyzn.¹¹

Czy można zapobiec powiększeniu prostaty?

Czy istnieje sposób, aby zapobiec łagodnemu rozrostowi gruczołu krokowego (BPH)? Obecnie naukowcy nie odkryli skutecznej metody zapobiegania BPH. Jednak utrzymanie aktywnego trybu życia może pomóc zmniejszyć ryzyko jego wystąpienia. Jeśli masz czynniki ryzyka BPH, warto porozmawiać z lekarzem o wszelkich problemach z oddawaniem moczu oraz o częstotliwości badań kontrolnych prostaty.¹²

Jakie naturalne suplementy na prostatę?

Jeśli szukasz naturalnego suplementu wspierającego zdrowie prostaty, Prost-X od VitalAbc może być korzystnym wyborem. Ten wegański produkt zawiera ostropest plamisty (Silybum marianum) oraz ekstrakt z Prunus domestica – składniki tradycyjnie stosowane w celu wspierania zdrowia prostaty i funkcji układu moczowego. Suplement jest dokładnie testowany laboratoryjnie, aby spełniał wysokie standardy jakości i nie zawierał szkodliwych substancji, dodatku cukru, wypełniaczy, środków przeciwzbrylających ani sztucznych dodatków. Zawsze warto skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania jakiegokolwiek suplementu, zwłaszcza jeśli masz istniejące schorzenia.

Podsumowanie

Łagodny rozrost gruczołu krokowego (BPH) to powszechne i niegroźne schorzenie, które można skutecznie kontrolować. Ważne jest, aby mężczyźni rozpoznawali objawy i regularnie odwiedzali urologa na badania kontrolne. Jeśli masz jakiekolwiek obawy dotyczące zdrowia prostaty, warto skonsultować się ze specjalistą. Dbając o swoją prostatę, inwestujesz w swoje zdrowie i jakość życia. Zawsze skonsultuj się z lekarzem w celu uzyskania indywidualnych porad medycznych.

Masz dodatkowe pytania? Podziel się nimi w komentarzach, a postaramy się na nie odpowiedzieć!

Referencje

1.Scilit. Benign Prostatic Hyperplasia: Elements of Embryology and Surgical Anatomy [Internet]. Scilit. 2021 [cited 2024 Dec 21]. Available from: https://www.scilit.net/publications/371b779e6e80c30cf36b4e7975b711f0

2.NIH. Anatomy, Abdomen and Pelvis, Prostate [Internet]. Nih.gov. 2023 [cited 2024 Dec 21]. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31082031/

3.NIH. Benign Prostatic Hyperplasia (BPH) is when the prostate gland grows bigger, but it’s not caused by cancer. This usually happens in older men - Google Search [Internet]. Google.com. 2024 [cited 2024 Dec 21]. Available from: https://www.google.com/search?q=Benign+Prostatic+Hyperplasia+(BPH)+is+when+the+prostate+gland+grows+bigger%2C+but+it%27s+not+caused+by+cancer.+This+usually+happens+in+older+men&rlz=1C1CHBF_enIN1120IN1120&oq=Benign+Prostatic+Hyperplasia+(BPH)+is+when+the+prostate+gland+grows+bigger%2C+but+it%27s+not+caused+by+cancer.+This+usually+happens+in+older+men&gs_lcrp=EgZjaHJvbWUyBggAEEUYOdIBBzEzOWowajeoAgCwAgA&sourceid=chrome&ie=UTF-8

4.Pennmedicine. Enlarged Prostate (BPH) - Symptoms and Causes | Penn Medicine [Internet]. Pennmedicine.org. 2021 [cited 2024 Dec 21]. Available from: https://www.pennmedicine.org/for-patients-and-visitors/patient-information/conditions-treated-a-to-z/enlarged-prostate

5.And D. Enlarged Prostate (Benign Prostatic Hyperplasia) [Internet]. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. NIDDK - National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases; 2024 [cited 2024 Dec 21]. Available from: https://www.niddk.nih.gov/health-information/urologic-diseases/prostate-problems/enlarged-prostate-benign-prostatic-hyperplasia#:~:text=BPH%20can%20be%20treated%20with,discussing%20treatment%20options%20with%20you.

6.Michaud JE, Billups KL, Partin AW. Testosterone and prostate cancer: an evidence-based review of pathogenesis and oncologic risk. Therapeutic Advances in Urology [Internet]. 2015 Aug 6 [cited 2024 Dec 21];7(6):378–87. Available from: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4647137/

7.Pietrangelo A. BPH vs. Prostate Cancer: What’s the Difference? [Internet]. WebMD. 2022 [cited 2024 Dec 21]. Available from: https://www.webmd.com/prostate-cancer/bph-vs-prostate-cancer

8.Tejeda D. How Often Should Men Have a Prostate Screening? - Center for Adult Medicine and Preventive Care Passaic, NJ [Internet]. Center for Adult Medicine and Preventive Care Passaic, NJ. 2019 [cited 2024 Dec 21]. Available from: https://campmedicine.org/blog/how-often-should-men-have-a-prostate-screening/

9.mayoclinic. BPH: Does diet play a role? [Internet]. Mayo Clinic. 2024 [cited 2024 Dec 21]. Available from: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/benign-prostatic-hyperplasia/expert-answers/enlarged-prostate-and-diet/faq-20322773

10.NHS website. Treatment [Internet]. nhs.uk. 2017 [cited 2024 Dec 21]. Available from: https://www.nhs.uk/conditions/prostate-enlargement/treatment/

11.Mint. How An Enlarged Prostate Can Affect Your Sex Life: Midwest Institute for Non-Surgical Therapy: Vascular and Interventional Radiologists [Internet]. Mintstl.com. 2024 [cited 2024 Dec 21]. Available from: https://www.mintstl.com/blog/how-an-enlarged-prostate-can-affect-your-sex-life

12.https://www.facebook.com/WebMD. Can I Prevent BPH? [Internet]. WebMD. 2016 [cited 2024 Dec 21]. Available from: https://www.webmd.com/men/prostate-enlargement-bph/can-i-prevent-bph