Kurkuma: co to jest?, Właściwości, zastosowania i przeciwwskazania
Wstęp
Podróż kurkumy rozpoczęła się w Indiach ponad 4000 lat temu. Początkowo była uprawiana ze względu na swój intensywnie żółty kolor, używany do barwienia tkanin, tworzenia sztuki oraz w rytuałach religijnych. Jej nazwa pochodzi od łacińskich słów terra merita, co oznacza „warta ziemia”, odzwierciedlając jej wysoką wartość.
W medycynie ajurwedyjskiej i chińskiej kurkuma stała się podstawowym lekarstwem. Powszechnie stosowano ją w leczeniu kaszlu, problemów trawiennych i schorzeń skórnych. Dawne tradycje nazywały ją nawet „świętym proszkiem”, wierząc, że potrafi oczyszczać zarówno ciało, jak i duszę.
W XVI wieku hiszpański lekarz Cristobal Acosta opisał kurkumę jako „indyjski szafran”, a słynny podróżnik Marco Polo podziwiał jej unikalne właściwości podczas swoich podróży. Te relacje przyczyniły się do rozprzestrzenienia popularności kurkumy w Europie.
Kurkuma – co to jest?
Kurkuma to żółto-pomarańczowa przyprawa pozyskiwana z korzenia rośliny Curcuma longa, bliskiego krewnego imbiru. Jest popularnym składnikiem w kuchni, szczególnie w kuchniach Azji Południowej i Bliskiego Wschodu, a także stanowi kluczowy element mieszanek curry¹.
Do czego jest dobra kurkuma?
· Kurkumina przyczynia się do utrzymania prawidłowego funkcjonowania stawów².
· Kurkumina ma właściwości przeciwutleniające, co oznacza, że może pomagać chronić komórki przed uszkodzeniami³.
· Kurkuma była tradycyjnie stosowana w celu wspomagania trawienia i utrzymania zdrowego żołądka¹.
· Niektóre badania sugerują, że kurkuma może wspierać prawidłowe funkcjonowanie mózgu wraz z wiekiem¹.
· Dzięki właściwościom przeciwzapalnym i ochronnym kurkuma może wspierać zdrowie skóry¹.
· Kurkuma może pomagać w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu, wspierając zdrowie serca¹.
· Niektóre badania wskazują, że kurkuma może pomagać w utrzymaniu równowagi nastroju¹.
· Kurkuma może wspierać prawidłowe funkcjonowanie wątroby¹.
Kurkuma I Kurkumina
Czy kurkumina i kurkuma to to samo? Nie, kurkuma i kurkumina to nie to samo. Kurkuma i kurkumina nie są tym samym. Kurkuma to roślina, a przyprawa używana w kuchni i napojach ziołowych pochodzi z jej korzeni. Intensywnie żółty kolor kurkumy pochodzi od związku znajdującego się w korzeniach, zwanego kurkuminą, która jest naturalnym barwnikiem, podobnym do innych barwnych związków roślinnych. Kurkumina jest również silnym przeciwutleniaczem. W kurkumie znajdują się także dwa inne podobne związki – demetoksykurkumina i bisdemetoksykurkumina, które razem są znane jako kurkuminoidy³.
Właściwości kurkumy
Głównym aktywnym składnikiem kurkumy jest kurkumina, która nadaje jej intensywnie żółty kolor i przyczynia się do wielu jej korzyści zdrowotnych. Kurkumina ma silne właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające, co czyni ją korzystną w przypadku różnych problemów zdrowotnych. Proszek kurkumy zawiera około 1-6% kurkuminy, a także inne cenne związki, takie jak turmeron i zingiberen¹.
Oprócz kurkuminy kurkuma zawiera również węglowodany (60-70%), białka (6-8%), tłuszcze (5-10%) oraz olejki eteryczne (3-7%), które przyczyniają się do jej ogólnej wartości odżywczej.
Zastosowania kurkumy
🔸 W kuchni: Kurkuma jest głównie używana do nadawania potrawom smaku i koloru. Często można ją znaleźć w curry, piklach oraz przyprawionym maśle w różnych kuchniach świata⁴.
🔸 W medycynie: Kurkuma od wieków jest stosowana w medycynie ajurwedyjskiej do leczenia różnych dolegliwości zdrowotnych, takich jak:
· Artretyzm: Może pomóc w redukcji stanu zapalnego, co jest korzystne przy bólu stawów¹.
· Problemy trawienne: Kurkuma może łagodzić wzdęcia, gazy i niestrawność¹.
· Problemy skórne: Stosowana miejscowo może wspomagać gojenie się ran i łagodzić podrażnienia skóry¹.
· Kaszel i przeziębienia: Picie herbaty z kurkumy lub przyjmowanie jej w formie suplementów może pomóc w łagodzeniu kaszlu i przeziębień¹.
· Choroby przewlekłe: Może wspierać kontrolę długoterminowych schorzeń, takich jak cukrzyca i choroby serca, poprzez poprawę wrażliwości na insulinę i obniżenie poziomu cholesterolu¹.
🔸 W pielęgnacji skóry: Kurkuma jest również stosowana w kosmetykach, ponieważ dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym może poprawiać koloryt i strukturę skóry¹.
Zalecane dawkowanie kurkumy
· Dla ogólnego zdrowia: Typowa dawka dla ogólnego samopoczucia i redukcji stanu zapalnego wynosi 500–2 000 mg ekstraktu z kurkumy dziennie⁵ ⁶.
· Na chorobę zwyrodnieniową stawów: Fundacja Arthritis Foundation zaleca przyjmowanie jednej kapsułki 500 mg ekstraktu z kurkuminy dwa razy dziennie⁷.
· Na wrzodziejące zapalenie jelita grubego: Dawka może wynosić od 100 mg do 10 000 mg dziennie, w zależności od stopnia zaawansowania choroby⁵.
· Dawkowanie na podstawie masy ciała: Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca około 1,4 mg proszku z kurkumy na funt (0,45 kg) masy ciała w przypadku stosowania jej jako przyprawy⁸.
Szukasz idealnego suplementu z kurkumą? Nie szukaj dalej – wypróbuj Curcum-X od VitalAbc! To wegański suplement stworzony z myślą o wsparciu zdrowia jelit i ogólnego samopoczucia. Zawiera kurkuminoidy, które wykazują właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne.
Te związki mogą wspierać integralność błony śluzowej jelit oraz wzmacniać układ odpornościowy. Zaawansowana technologia zastosowana w Curcum-X zwiększa biodostępność aktywnych składników, co pomaga im skutecznie docierać do odpowiednich obszarów organizmu. Dzięki temu możliwe są efektywne rezultaty przy niższych dawkach, wspierając redukcję stanów zapalnych i ogólne zdrowie.
Przeciwwskazania kurkumy
Chociaż kurkuma jest na ogół bezpieczna dla większości ludzi w codziennym gotowaniu, istnieje kilka środków ostrożności, które warto wziąć pod uwagę:
- Choroby hormonozależne: Kurkumina zawarta w kurkumie może działać podobnie do estrogenu, dlatego osoby z takimi schorzeniami jak rak piersi czy jajnika powinny zachować ostrożność podczas stosowania kurkumy⁹.
- Problemy z pęcherzykiem żółciowym: Jeśli masz schorzenia pęcherzyka żółciowego, najlepiej unikać kurkumy, ponieważ może nasilać objawy¹⁰.
- Zaburzenia krzepnięcia krwi: Kurkuma może spowalniać krzepnięcie krwi, dlatego należy ją odstawić co najmniej dwa tygodnie przed operacją lub unikać jej w przypadku zaburzeń krwawienia¹⁰.
- Refluks żołądkowy (GERD): Spożywanie wysokich dawek kurkumy może nasilać refluks żołądkowy z powodu zwiększonej kwasowości w żołądku¹¹.
- Ciąża i karmienie piersią: Kobiety w ciąży powinny unikać wysokich dawek suplementów z kurkumą ze względu na potencjalne ryzyko¹².
Badania naukowe
- Wczesne badania wykazały, że suplementy kurkuminy mogą wspierać zdolność organizmu do zwalczania uszkodzeń spowodowanych chemioterapią i radioterapią. Wydaje się również, że łagodzą objawy, takie jak owrzodzenia jamy ustnej i podrażnienia skóry po radioterapii, bez negatywnych skutków ubocznych. Jednak badania te były małe i krótkotrwałe, dlatego potrzebne są dalsze analizy¹³.
- Niedawne badanie wykazało, że żel zawierający 12% kurkuminy pomógł zmniejszyć blizny na gojącej się skórze. U osób z łuszczycą stosowanie kurkuminy na skórę przez kilka tygodni doprowadziło w niektórych przypadkach do 90% poprawy¹⁴.
Wniosek
Podsumowując, kurkuma to naturalny składnik o długiej historii stosowania zarówno w celach leczniczych, jak i kulinarnych. Dzięki zawartości kurkuminy, swojego aktywnego związku, oferuje szereg potencjalnych korzyści zdrowotnych – od wsparcia zdrowia stawów po poprawę trawienia i kondycji skóry. Ze względu na swoje właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne, kurkuma jest wszechstronnym suplementem wspierającym ogólne samopoczucie.
Chociaż jest na ogół bezpieczna, ważne jest, aby brać pod uwagę indywidualne przeciwwskazania zdrowotne. Niezależnie od tego, czy stosowana jest w kuchni, suplementach, czy pielęgnacji skóry, kurkuma pozostaje cennym elementem holistycznych praktyk zdrowotnych. Wraz z rozwojem badań jej korzyści wciąż się ujawniają, czyniąc ją wartościowym dodatkiem do codziennej diety i stylu życia.
Referencje
1.Prasad S, Aggarwal BB. Turmeric, the Golden Spice [Internet]. Nih.gov. CRC Press/Taylor & Francis; 2011. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK92752/
2.EFSA Journal. Food and Feed Information Portal Database | FIP [Internet]. Europa.eu. 2024 [cited 2024 Dec 9]. Available from: https://ec.europa.eu/food/food-feed-portal/screen/health-claims/eu-register/details/POL-HC-8504
3.Just Vitamins. What’s the difference between Turmeric and Curcumin? [Internet]. Justvitamins.co.uk. Just Vitamins; 2018 [cited 2024 Dec 9]. Available from: https://www.justvitamins.co.uk/blog/whats-the-difference-between-turmeric-and-curcumin/?srsltid=AfmBOoof4mqLD1sGPlsJGIoGPjwAUQIt2ysKu69hB7vld5PVsIf7GWKG
4.pmfme. Value Added Turmeric Products [Internet]. Mofpi.gov.in. 2024 [cited 2024 Dec 9]. Available from: https://pmfme.mofpi.gov.in/pmfme/newsletters/enewsaugust5.html#:~:text=It%20is%20commonly%20used%20in,to%20color%20foods%20and%20cosmetics.
5.Meixner M. Turmeric Dosage: How Much Should You Take Per Day? [Internet]. Healthline. Healthline Media; 2018 [cited 2024 Dec 9]. Available from: https://www.healthline.com/nutrition/turmeric-dosage
6.https://www.facebook.com/Drugscom. Turmeric Uses, Benefits & Dosage Herbal Database [Internet]. Drugs.com. 2024 [cited 2024 Dec 9]. Available from: https://www.drugs.com/npp/turmeric.html
7.Restivo J. Turmeric benefits: A look at the evidence - Harvard Health [Internet]. Harvard Health. 2024 [cited 2024 Dec 9]. Available from: https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/turmeric-benefits-a-look-at-the-evidence
8.Reed B. Turmeric Dosage: How Much Should You Take Per Day? [Internet]. Dose. 2024 [cited 2024 Dec 9]. Available from: https://dosedaily.co/blogs/wellness/turmeric-dose
9.Hallman K, Aleck K, Dwyer B, Lloyd V, Quigley M, Sitto N, et al. The effects of turmeric (curcumin) on tumor suppressor protein (p53) and estrogen receptor (ERα) in breast cancer cells. Breast Cancer: Targets and Therapy [Internet]. 2017 Mar [cited 2024 Dec 9];Volume 9:153–61. Available from: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5354546/
10.webmed. TURMERIC: Overview, Uses, Side Effects, Precautions, Interactions, Dosing and Reviews [Internet]. Webmd.com. 2022 [cited 2024 Dec 9]. Available from: https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-662/turmeric
11.McDermott A. Can You Use Turmeric to Treat Acid Reflux? [Internet]. Healthline. Healthline Media; 2023 [cited 2024 Dec 9]. Available from: https://www.healthline.com/health/digestive-health/turmeric-acid-reflux#:~:text=Some%20people%20report%20that%20turmeric%20actually%20makes%20acid%20reflux%20worse,indigestion%2C%20nausea%2C%20and%20diarrhea.
12.Filardi T, Varì R, Ferretti E, Zicari A, Morano S, Santangelo C. Curcumin: Could This Compound Be Useful in Pregnancy and Pregnancy-Related Complications? Nutrients [Internet]. 2020 Oct 17 [cited 2024 Dec 9];12(10):3179–9. Available from: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7603145/
13.NIH. Curcumin and Cancer (PDQ®) [Internet]. Cancer.gov. 2024 [cited 2024 Dec 9]. Available from: https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/cam/hp/curcumin-pdq
14.Lorenzo RD, Forgione F, Bernardi A, Sacchi A, Laneri S, Greco G. Clinical Studies on Topical Curcumin. Skin Pharmacology and Physiology [Internet]. 2023 Jan 1 [cited 2024 Dec 9];36(5):235–48. Available from: https://karger.com/spp/article/36/5/235/870348/Clinical-Studies-on-Topical-Curcumin