Stawy

Wstęp

Artretyzm, dotykający miliony ludzi na całym świecie, często charakteryzuje się stanem zapalnym stawów, sztywnością i dyskomfortem. Istnieje ponad 100 różnych postaci tej choroby, w tym choroba zwyrodnieniowa stawów (OA) i reumatoidalne zapalenie stawów (RA), które mogą dotykać osoby w każdym wieku. Choć niektóre czynniki, takie jak genetyka i starzenie się, są nieuniknione, zdrowy styl życia może odegrać kluczową rolę w zmniejszeniu ryzyka artretyzmu i wspieraniu zdrowia stawów.

Ten blog przedstawia różne strategie zapobiegania artretyzmowi, podkreślając skuteczne wybory stylu życia sprzyjające zdrowym stawom.

Zrozumienie artretyzmu

Czym jest artretyzm?

Artretyzm to po prostu stan zapalny stawów. Może wystąpić w dowolnym stawie, w którym spotykają się dwie lub więcej kości, na przykład w kolanach, biodrach czy palcach. Stan zapalny powoduje ból, sztywność, obrzęk i ogranicza ruchomość zajętego stawu. Choć artretyzm może dotknąć każdego, częściej występuje u osób starszych – około 1 na 5 dorosłych cierpi na jakąś jego formę¹.

Rodzaje artretyzmu

Istnieje wiele form artretyzmu, jednak najczęstsze to:
• Reumatoidalne zapalenie stawów (RA): Jest to choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy organizmu atakuje stawy, powodując ich obrzęk i uszkodzenia. Zwykle dotyczy mniejszych stawów, takich jak te w dłoniach i stopach, ale może również wpływać na inne części ciała¹.
• Choroba zwyrodnieniowa stawów (OA): Jest to najczęstszy typ artretyzmu. Występuje, gdy chrząstka chroniąca kości w stawach ściera się, powodując ból i sztywność, szczególnie w stawach noszących ciężar ciała, takich jak kolana i biodra¹.

Reumatoidalne zapalenie stawów – objawy

• Ból: Może się nasilać podczas ruchu lub po długim okresie bezruchu².
• Sztywność: Jest szczególnie zauważalna rano lub po długim siedzeniu¹.
• Obrzęk: Stawy mogą wyglądać na spuchnięte z powodu zapalenia².
• Czerwienienie i ciepło: Dotknięte obszary mogą wydawać się ciepłe lub wyglądać na zaczerwienione².
• Zmęczenie: Uczucie zmęczenia lub złego samopoczucia jest powszechne w niektórych rodzajach artretyzmu².

Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny

• Genetyka: Historia rodzinna artretyzmu może zwiększyć ryzyko jego rozwoju.²
• Wiek: Wraz z wiekiem, szczególnie w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów, ryzyko rozwoju artretyzmu wzrasta.²
• Urazy: Przebyte urazy stawów mogą prowadzić do artretyzmu w późniejszym czasie.²
• Odpowiedź autoimmunologiczna: W chorobach takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, układ odpornościowy błędnie atakuje zdrowe stawy.²

Jak zapobiegać artretyzmowi

• Utrzymuj zdrową wagę
Twoje stawy, szczególnie kolana i biodra, są bardziej obciążone, gdy masz nadwagę. Zrzucenie nawet jednego funta może zmniejszyć obciążenie stawów kolanowych o cztery funty. Aby utrzymać zdrową wagę, koncentruj się na jedzeniu pełnowartościowych, nieprzetworzonych produktów i unikaj słodkich przekąsek oraz niezdrowych tłuszczów.³
• Jedz pokarmy, które zwalczają stan zapalny
Dieta przeciwzapalna może pomóc zmniejszyć ryzyko artretyzmu. Włącz do swojej diety pokarmy bogate w kwasy omega-3, takie jak łosoś, orzechy włoskie i siemię lniane, które mogą zwalczać stan zapalny. Ponadto jedz dużo owoców i warzyw bogatych w antyoksydanty, takich jak wiśnie i cytrusy, aby chronić stawy przed uszkodzeniami spowodowanymi stresem oksydacyjnym.³
• Bądź aktywny
Regularne ćwiczenia mogą utrzymać stawy silne i elastyczne. Dąż do 30 minut umiarkowanej aktywności, takiej jak chodzenie, pływanie lub jazda na rowerze, pięć dni w tygodniu. Ćwiczenia o niskim wpływie wzmacniają mięśnie bez nadmiernego obciążania stawów, a praktyki takie jak joga czy tai chi mogą poprawić równowagę i elastyczność.³
• Unikaj palenia
Palenie zwiększa ryzyko reumatoidalnego zapalenia stawów i szkodzi ogólnemu zdrowiu. Rzucenie palenia przynosi korzyści nie tylko Twoim płucom i układowi krążenia, ale także wspiera zdrowie stawów.³
• Dbaj o swoje stawy
Używaj odpowiednich technik, aby uniknąć nadmiernego obciążania stawów. Na przykład, pochylaj kolana zamiast pleców przy podnoszeniu ciężkich przedmiotów i noś odpowiednie buty. Dostosuj swoje miejsce pracy, aby zmniejszyć powtarzające się obciążenie stawów.³
• Pij dużo wody
Zachowanie odpowiedniego poziomu nawodnienia pomaga utrzymać stawy w odpowiedniej kondycji, poprzez utrzymanie płynów, które je nawilżają. Dążyć do picia około ośmiu szklanek wody dziennie, aby wspierać zdrowie stawów i ich elastyczność.³
• Regularnie odwiedzaj lekarza
Regularne badania mogą pomóc wykryć artretyzm na wczesnym etapie. Jeśli zauważysz uporczywy ból stawów lub sztywność, nie ignoruj tego – skonsultuj się z lekarzem w celu uzyskania porady i opcji leczenia.³

Co najbardziej uszkadza stawy?

Dieta na ból stawów powinna ograniczać lub unikać tłuszczów zwierzęcych, takich jak te występujące w wędlinach, pasztetach, smalcu, boczku i kiełbasach. Olej palmowy oraz przetworzone tłuszcze roślinne (takie jak te w margarynie) również mogą negatywnie wpływać na zdrowie stawów i kości.

Jakie warzywa szkodzą stawom?

Jeśli masz reumatoidalne zapalenie stawów, warto rozważyć ograniczenie spożycia warzyw psiankowatych, takich jak pomidory, papryki, bakłażany i ziemniaki. Choć są one powszechne w diecie śródziemnomorskiej, niektóre badania sugerują, że mogą pogarszać objawy artretyzmu.⁴

Czego nie powinny jeść osoby z artretyzmem?

Podstawowe wskazówki dietetyczne dla osób z artretyzmem są proste: ogranicz lub całkowicie unikaj czerwonego mięsa i podrobów. Unikaj wysoko przetworzonych produktów spożywczych oraz wszystkiego, co zawiera konserwanty, takich jak wędliny.⁴

Wyzwania, z którymi się spotykają

• Przewlekły ból i sztywność: Jednym z najtrudniejszych aspektów artretyzmu jest stały ból i sztywność stawów, które często nasilają się rano lub po długim siedzeniu w bezruchu.⁵ Może to utrudniać codzienne czynności, takie jak ubieranie się, gotowanie, czy nawet chodzenie.
• Deformacja stawów i niepełnosprawność: Jeśli reumatoidalne zapalenie stawów (RA) nie jest odpowiednio leczone, może spowodować poważne uszkodzenie stawów i prowadzić do trwałych zmian ich kształtu, co utrudnia poruszanie się. Może to również wpłynąć na pewność siebie i niezależność.⁶
• Zmęczenie: Wiele osób z artretyzmem czuje się bardzo zmęczonych, co utrudnia utrzymanie aktywności fizycznej lub cieszenie się z życia towarzyskiego. To zmęczenie często towarzyszy ogólnemu uczuciu dyskomfortu i smutku.⁷
• Potrzeba zmiany stylu życia: Zarządzanie artretyzmem zwykle oznacza duże zmiany w stylu życia, takie jak zmiana diety, zwiększenie aktywności fizycznej i kontrolowanie wagi. Wprowadzenie tych zmian może być trudne do utrzymania.²
• Używanie urządzeń wspomagających: Niektóre osoby mogą potrzebować korzystać z narzędzi, takich jak ortezy czy chodziki, aby pomóc w radzeniu sobie z chorobą, co może być frustrujące, a nawet krępujące dla niektórych osób.

Badania naukowe

1. Studium przypadku dotyczyło 80-letniego mężczyzny z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RA) oraz chorobą płuc zwaną śródmiąższową chorobą płuc (ILD). Pokazało, jak pomocna może być kompleksowa ocena geriatryczna (CGA). Ocena ta sprawdzała jego ogólny stan zdrowia, w tym jak dobrze mógł się poruszać, jego zdrowie fizyczne i psychiczne, jego emocje oraz sytuację finansową. Wyniki podkreśliły obszary, w których jego zdrowie mogło ulec poprawie. Dzięki spersonalizowanym leczeniu, takim jak lepsza dieta i rehabilitacyjne ćwiczenia, CGA pomogła poprawić jego jakość życia.⁸
2. Historia dotyczy 72-letniej kobiety z obszarów wiejskich, która miała trudności z ograniczonym dostępem do opieki zdrowotnej. Była leczona na reumatoidalne zapalenie stawów (RA) za pomocą metotreksatu i pewnych zmian w stylu życia. Zespół profesjonalistów zdrowotnych pracował wspólnie, aby jej pomóc. Przypadek ten podkreśla, jak ważne jest uwzględnianie takich czynników jak miejsce zamieszkania i dostęp do zasobów przy udzielaniu opieki. Pokazuje również, że skoncentrowanie się na indywidualnych potrzebach pacjenta może prowadzić do lepszych wyników zdrowotnych.⁹

Czy masz ból stawów, który utrudnia Ci koncentrację na codziennych zadaniach

Wypróbuj Joint Comfort, naturalne rozwiązanie zaprojektowane, aby pomóc utrzymać zdrowe stawy i wspierać ulgę w objawach choroby zwyrodnieniowej stawów. Zawiera naturalne składniki, takie jak kurkumina, boswellia i ekstrakt z galangalu (Kaempferia galanga). Idealne dla osób szukających naturalnych sposobów na poprawę zdrowia stawów, regularne stosowanie może zmniejszyć ból stawów i poprawić mobilność, znacznie zwiększając komfort codziennego życia. Stworzone przy użyciu zaawansowanej, opatentowanej technologii, to suplement, który maksymalizuje skuteczność, zapewniając pełne korzyści dla Twojego ciała. Wprowadź Joint Comfort od VitalAbc do swojej rutyny i przekonaj się, jaką różnicę może to zrobić!

Podsumowanie

Profilaktyka choroby zwyrodnieniowej stawów jest możliwa dzięki prostym wyborom stylu życia, które wspierają zdrowe stawy i ogólne dobre samopoczucie. Choć niektóre czynniki, takie jak geny i starzenie się, są poza naszą kontrolą, nadal możesz wprowadzić znaczące zmiany, dbając o zdrową wagę, stosując dietę przeciwzapalną, regularnie ćwicząc, unikając palenia, chroniąc stawy, utrzymując odpowiednie nawodnienie oraz odwiedzając lekarza w razie potrzeby. Te kroki nie tylko pomagają zapobiegać chorobom stawów, ale także poprawiają jakość życia, umożliwiając aktywność fizyczną i zdrowie w miarę starzenia się.
Spróbuj dodać suplementy diety do swojej codziennej rutyny, aby uzyskać lepsze wyniki bez skutków ubocznych. Nawet małe zmiany w codziennym życiu mogą prowadzić do zdrowszych stawów i bardziej aktywnej, wolnej od bólu przyszłości.

Referencje

1.NIAMS. NIAMS Health Information on Arthritis [Internet]. National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases. 2017 [cited 2024 Nov 20]. Available from: https://www.niams.nih.gov/health-topics/arthritis#:~:text=Overview%20of%20Arthritis,skin%2C%20can%20also%20be%20affected.

2.Osteoarthritis vs. Rheumatoid Arthritis. Arthritis: Symptoms, Causes, Types, Treatment & Prevention [Internet]. Cleveland Clinic. 2023 [cited 2024 Nov 20]. Available from: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/12061-arthritis

3.Watson S. Arthritis Prevention: What Can You Do? [Internet]. Healthline. Healthline Media; 2013 [cited 2024 Nov 20]. Available from: https://www.healthline.com/health/arthritis-prevention#protect-your-joints

4.Higuera V. Diet tips for osteoarthritis knee pain [Internet]. Medicalnewstoday.com. Medical News Today; 2018 [cited 2024 Nov 20]. Available from: https://www.medicalnewstoday.com/articles/310399#oily-fish-and-omega-3

5.Helmer J. Causes of Morning Stiffness [Internet]. WebMD. 2020 [cited 2024 Nov 20]. Available from: https://www.webmd.com/arthritis/joints-morning-stiffness

6.Pierce S. Understanding the Dangers of Untreated RA [Internet]. Healthline. Healthline Media; 2015 [cited 2024 Nov 20]. Available from: https://www.healthline.com/health/rheumatoid-arthritis/dangers-of-untreated-ra

7.NIH. Rheumatoid arthritis: Learn More – Fatigue related to rheumatoid arthritis [Internet]. Nih.gov. Institute for Quality and Efficiency in Health Care (IQWiG); 2024 [cited 2024 Nov 20]. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK384467/#:~:text=People%20with%20rheumatoid%20arthritis%20typically,worst%20symptom%20of%20the%20disease.

8.Zhang M, Feng M, Lai B. The comprehensive geriatric assessment of an older adult with rheumatoid arthritis. Rheumatology & autoimmunity [Internet]. 2022 Jan 24 [cited 2024 Nov 20];2(2):102–4. Available from: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/rai2.12021

9.Ohta R, Sano C. Integrating Clinical and Socio-Environmental Approaches in Managing Rheumatoid Arthritis With Social Determinants of Health: A Case Study of an Elderly Patient in Rural Japan. Cureus [Internet]. 2023 Dec 21 [cited 2024 Nov 20]; Available from: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10799749/